قرارداد ۸۹ روزه درحال حاضر، یکی از قرارداد کاریابی است که بهعنوان ابزاری قانونی برای تعیین حقوق و وظایف کارگران و کارفرمایان شناخته میشود. این نوع قرارداد بهویژه در مشاغل موقت و پروژهای کاربرد دارد و به کارفرمایان این امکان را میدهد که بدون تعهدات بلندمدت، نیروی کار مورد نیاز خود را تأمین کنند. اما آیا این نوع قرارداد قانونی است؟ چه مزایا و معایبی برای طرفین دارد؟ در این مقاله به بررسی این مسائل و نحوه تنظیم این قرارداد خواهیم پرداخت، ما را همراهی کنید.
چرا کارفرمایان از قراردادهای ۸۹ روزه استفاده میکنند؟
کارفرمایان به دلایل مختلفی از قرارداد ۸۹ روزه استفاده میکنند، یکی از مهمترین دلایل این است که این نوع قراردادها به آنها اجازه میدهد تا بهسرعت نیروی کار مورد نیاز خود را جذب کنند و در صورت عدم نیاز، بدون عواقب قانونی جدی، قرارداد را خاتمه دهند.
همچنین بسیاری از کارفرمایان تصور میکنند که این نوع قراردادها این امکان را به ایشان میدهد که از هزینههای مربوط به بیمه و مزایای بلندمدت کارگران جلوگیری کنند، اما این تصور اشتباه است. طبق قانون هر نوع قرارداد استخدام که بین کارفرما و کارپذیر منعقد میشود، مشمول قانون تامین اجتماعی و قوانین و قواعد کار میشود.
آیا فرم قرارداد کار 89 روزه قانونی است؟
تنظیم قرارداد ۸۹ روزه در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، قانونی است. با این حال، باید توجه داشت که این نوع قرارداد باید مطابق با قوانین کار کشور تنظیم شود و حقوق کارگران در آن رعایت گردد.
همانطور که پیشتر اشاره کردیم، در ایران طبق قانون کار، کارفرما موظف است شرایط کاری مناسب و عادلانهای برای کارگران فراهم کند و حقوق آنها را پرداخت کند. حتی اگر کارپذیر امضا کند که کارفرما در طی این 89 روز میتواند به او بیمه پرداخت نکند، باز هم این مسئولیت بر عهده کارفرما است و نیروی انسانی میتواند در طی این 89 روز از مراجع قانونی این مسئله را پیگیری کند.
قانون قرارداد 89 روزه که باید بدانید
قرارداد ۸۹ روزه یکی از انواع قراردادهای موقت است که به مدت کمتر از سه ماه بسته میشود. برخی کارفرمایان از این نوع قرارداد برای فرار از پرداخت حقوق و مزایای قانونی یا بیمه کارگران استفاده میکنند. با این حال، طبق قوانین کار و تأمین اجتماعی ایران، تمامی کارفرمایان حتی برای قراردادهای کوتاهمدت موظف به پرداخت حقوق، مزایا و حق بیمه کارگران خود هستند.
در سالهای اخیر، استفاده از قراردادهای ۸۹ روزه، بهویژه در دوران شیوع کرونا، افزایش یافته و نگرانیهایی درباره کاهش امنیت شغلی کارگران ایجاد کرده است. این نوع قراردادها اغلب باعث کاهش انگیزه و بهرهوری کارگران میشود. به همین دلیل، برخی مسئولان و نمایندگان مجلس پیشنهاد دادهاند که قوانینی برای ساماندهی این نوع قراردادها تصویب شود تا حقوق کارگران حفظ شود.
به طور کلی، استفاده از قراردادهای ۸۹ روزه برای فرار از تعهدات قانونی، برخلاف قوانین کار و تأمین اجتماعی است و میتواند پیامدهای حقوقی برای کارفرما داشته باشد. به همین دلیل، توصیه میشود که هر دو طرف قرارداد، با آگاهی از قوانین و تعهدات خود، نسبت به تنظیم قرارداد اقدام کنند تا از مشکلات احتمالی پیشگیری شود.
مزایا و معایب قرارداد ۸۹ روزه برای کارگران و کارفرمایان
قرارداد ۸۹ روزه برای هر یک از طرفین کارفرما و کارپذیر دارای معایب و مزایای زیادی است. در ادامه به مهمترین آنها اشاره خواهیم کرد.
معایب و مزایای طرف کارفرما
نمونه قرارداد متعقد شده به مدت 89 روز، انعطاف پذیری استخدامی را برای کارفرما افزایش میدهد. همچنین جذب سریع نیروی کار برای پروژههای کوتاهمدت امکان تامین سریع نیروی انسانی را برای کارفرما فراهم میکند.
از طرفی ممکن است کارگران با کیفیت بالا تمایل به پذیرش چنین قراردادی نداشته باشند. همچنین اگر کارگر و یا کارمند بداند که تنها برای مدت کوتاهی تعهد کاری دارد، امکان دارد کیفیت کاری بالایی از خود نشان ندهد.
معایب و مزایای طرف کارگر
قرارداد 89 روزه، کنترل حجم و زمان کاری بیشتری به کارجویان میدهد. همچنین کارآموزا ن میتوانند بدون تعهد بلند مدت در محیطهای کاری مختلف به کسب تجربه و مهارت بپردازند.
از طرفی عدم وجود امنیت شغلی بلند مدت و ناپایداری درآمد باعث دغدغه ذهنی ایشان خواهد شد. هر چند که طبق قانون کارفرما موظف است حقوق کارپذیر را کامل بپردازد، اما ممکن است به علت تخلف کارفرما، در برخی موارد مزایای کاری مانند بیمه یا مرخصیهای پرداختشده شامل حال آنها نشود.
نحوه تنظیم قرارداد ۸۹ روزه؛ چه مواردی باید در قرارداد ذکر شود؟
برای تنظیم قرارداد ۸۹ روزه مؤثر، لازم است که موارد زیر در آن ذکر شود:
- مشخصات طرفین: نام و مشخصات کامل کارفرما و کارگر.
- موضوع قرارداد: توضیح دقیق درباره نوع کار و وظایف مربوطه.
- مدت زمان قرارداد: ذکر تاریخ شروع و پایان قرارداد (۸۹ روز).
- میزان دستمزد: تعیین مبلغ حقوق و نحوه پرداخت آن.
- شرایط فسخ: شرایطی که تحت آن هر یک از طرفین میتوانند قرارداد را فسخ کنند.
- بیمه و مزایا: مشخص کردن مزایای کارجو.
- سایر مزایا: میزان مرخصیها و تعطیلات.
- امضا و تاریخ: امضای طرفین و تاریخ تنظیم قرارداد.
آیا قرارداد ۸۹ روزه شامل بیمه و مزایا میشود؟
قانون ایران، قرارداد 89 روزه را به مثابه قرارداد کار موقت میبیند؛ لذا پرداخت بیمه و سایر حقوق کارپذیر الزامی است. درنتیجه کوتاه بودن مدت زمان قرارداد مانع از برخورداری نیروی انسانی از بیمه نمیشود. موضوع پرداخت بیمه طبق قانون برای نظم اجتماعی تعیین شده و حتی توافقات طرفین نیز تاثیری در پرداخت آن نخواهد داشت.
مهمترین نکات حقوقی که باید قبل از امضای قرارداد ۸۹ روزه بدانید
- اولین و مهمترین نکتهای که کارفرمایان باید بدانند این است که طبق قانون، قرارداد ۸۹ روزه مانند قرارداد موقت در نظر گرفته شده و امکان عدم پرداخت بیمه را به کارفرمایان نمیدهد.
- انواع قرارداد کاریابی من جمله این قرارداد بهتر است به صورت کتبی منعقد شوند تا امکان پیگیری در مراجع قضایی را داشته باشند.
- توجه داشته باشید که هر گونه شروط باطل تاثیری در قرارداد ندارد و طرفین را موظف به انجام مسئولیتی نمیکند. به طور مثال شرط عدم پرداخت بیمه از طرف کارفرما، ساعت کاری بیش از 44 ساعت در هفته، اضافه کاری بیش از حد قانونی و در نهایت توافق به پرداخت حقوق کمتر از قانون، از نمونههای شروط باطل هستند.
- رضایت طرفین، مشخص بودن موضوع قرارداد، مشروع بودن موضوع قرارداد و اهلیت طرفین مواردی هستند که برای اعتبار هر نوع قراردادی من جمله قرارداد کاری الزامی هسستند.
چگونه میتوان از سوءاستفاده در قراردادهای ۸۹ روزه جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از سوءاستفاده در قراردادهای ۸۹ روزه، میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
- به عنوان کارفرما، تمام وظایف و مسئولیتهای کارپذیر را به طور دقیق و با ددلاینهای مورد نظر ذکر کنید.
- در نظر داشته باشید هیچ یک از طرفین در قرارداد کار موقت مانند قانون قرارداد 89 روزه، امکان فسخ یک طرفه را ندارد؛ مگر اینکه شرایط خاصی برای آن در قرارداد ذکر شده باشد.
- به عنوان کارپذیر، اطمینان از اینکه تمام جزئیات به وضوح در قرارداد قید شده است ریسک قرارداد را کاهش خواهد داد.
تفاوت قرارداد ۸۹ روزه با سایر قراردادهای کاری
قرارداد ۸۹ روزه عمدتاً برای مشاغل موقت طراحی شده است، در حالی که سایر انواع قراردادهای کاری ممکن است شامل تعهدات بلندمدت و مزایای بیشتری باشند.
در این نوع قرارداد پس از اتمام مدت 3 ماه یا 89 روز، طرفین تعهدی در قبال یکدیگر ندارند. این در حالی است که اگر قرارداد کار معین منعقد شده باشد، اتمام تعهدات پس از اتمام کار خواهد بود.
امنیت شغلی در قرارداد کار دائمی بسیار بیشتر از قرارداد 89 روزه است. البته طبق قانون هر 3 نوع قرارداد کار معین، موقت و دائمی مشمول قانون پرداخت بیمه کارکنان میشوند. تنظیم قرارداد بر مبنای هر کدام از انواع قرارداد کاری، باید باتوجه به الزامات کاری و شرایط کار جو صورت بگیرد.
قرارداد ۸۹ روزه برای چه نوع مشاغلی مناسب است؟
قرارداد ۸۹ روزه برای مشاغلی که نیاز به نیروی کار موقت دارند، مانند پروژههای ساختمانی، مشاغل فصلی، یا پروژههای تحقیقاتی مناسب است. همچنین، این نوع قرارداد میتواند برای افرادی که به دنبال تجربه کاری در حوزههای مختلف هستند نیز جذاب باشد.
در نهایت اگر به دنبال این هستید که نیروی مورد نظر را آزمایش کنید و پس از مدت 3 ماه او را برای پوزیشنهای کلیدی آماده کنید، بهترین گزینه برای شما این نوع قرارداد است.
چک لیست نهایی برای بررسی قرارداد ۸۹ روزه
برای اطمینان از اینکه نمونه قرارداد تدوین شده تمام موارد قانونی را شامل شود، بهتر است با این چک لیست مطابقت داده شود. البته در نظر داشته باشید استفاده از نمونه قراردادهای آنلاین که توسط وکلا تنظیم شدهاند، ریسک خطاهای نگارشی و حقوقی را کاهش میدهد.
- مشخصات کامل طرفین
- موضوع و وظایف کاری
- مدت زمان دقیق
- میزان دستمزد
- شرایط فسخ
- بیمه و مزایا
- امضا و تاریخ
قرارداد ۸۹ روزه یک ابزار مفید برای کارفرمایان و کارگران است که میتواند به ایجاد فرصتهای شغلی موقت کمک کند. با این حال، ضروری است که طرفین قبل از امضای این نوع قرارداد، تمامی جوانب حقوقی و اقتصادی آن را مورد بررسی قرار دهند تا از سوءاستفاده جلوگیری شود و حقوق آنها حفظ گردد.
پرسشهای متداول درباره قرارداد ۸۹ روزه
آیا میتوانم پس از پایان قرارداد ۸۹ روزه دوباره استخدام شوم؟
بله، شما میتوانید پس از پایان قرارداد دوباره استخدام شوید، اما این بستگی به نیاز کارفرما دارد.
چه زمانی از این نوع قرارداد استفاده میشود؟
زمانی که کارفرما نیازمند نیروی موقت باشد یا بخواهد پیش از انعقاد قرارداد دائم، به صورت آزمایشی با کارجو همکاری کند.
قرارداد 89 روزه از چه مزایایی برخوردار میشویم؟
همانطور که میدانید این نوع قرارداد جزء قراردادهای موقت محسوب میشود؛ در نتیجه از تمام حقوق و مزایا مانند بیمه برخوردار خواهید شد.
