مشارکت در بورس همیشه برای افراد گزینه بسیار جذابی بوده است. این مسئله به علت تبلیغات روزافزون و جریان مالی که در بورس جاری است، روزبه‌روز در حال افزایش می‌باشد.
اما همانطور که می‌دانید سرمایه‌گذاری در بورس نیازمند تخصص و سرمایه کافی است. افراد برای اینکه بتوانند سود بیشتری کسب کنند و در جریان خرید و فروش سهام دچار ضرر مالی نشوند، با یک کارگزار بورس قرارداد مشارکت می‌بندند و از مزایای مالی آن بهره‌مند می‌شوند. البته اگر قرارداد مشارکت در بورس به نحوه درست و طبق قانون تنظیم نشده باشد، ممکن است باعث از بین رفتن سرمایه شما شود. در همین راستا برای آگاهی بیشتر در ادامه به بررسی کامل شرایط و نکات مربوط به این نوع قرارداد خواهیم پرداخت، همراه ما باشید.
قرارداد مشارکت در بورس چیست؟
مشارکت در بورس تحت ماده 190 قانون مدنی صورت می‌گیرد. قرارداد مشارکت در بورس بین دو فرد انعقاد می‌شود که یک فرد دانش و تخصص کافی و دیگری سرمایه لازم برای شروع کار دارند.
این نوع قرارداد یکی از ابزارهای مهم سرمایه‌گذاری در بورس است و به افراد این امکان را می‌دهد که با مشارکت یک دیگر خرید و فروش اوراق بهادار و سهام انجام دهند، البته این قرارداد سرمایه گذاری شرایطی دارد که در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
نحوه تنظیم قرارداد مشارکت در بورس
برای تنظیم قرارداد مشارکت در بورس باید موارد زیر ذکر شوند.
- مشخصات طرفین شامل اطلاعات هویتی و راه‌های دسترسی به او
- موضوع قرارداد و میزان، نوع و زمان پرداخت سرمایه مورد نظر
- مدت قرارداد
- حق الزحمه طرفین و پرداخت مالیات و سایر هزینه‌ها از محل سود حاصل شده
- شرایط قرارداد مانند مسئولیت محرمانگی و پاسخگویی
- شرایط رفع اختلاف
- شرایط تغییر مفاد قرارداد
- فسخ قرارداد (تعیین شرایط فسخ)
- امضای طرفین و به رسمیت شناخته شدن قرارداد
مواردی که در بالا بررسی کردیم، همگی در قرارداد سرمایه‌گذاری در بورس باید به ترتیب آورده شوند و جزئیات مرتبط با آن‌ها مفصلا مورد بحث و توافق قرار گیرند. در کل یک نمونه قرارداد سرمایه گذاری مناسب تمام این موارد را در خود جای داده است.
نکات حقوقی مهم در قراردادهای مشارکت در بورس
همانطور تاکنون بیان شده است، شروع مشارکت در هر فعالیت مشترک تجاری بورسی نیازمند تنظیم قرارداد مشارکت در بورس است. نکات حقوقی که در تنظیم قرارداد مشارکت باید در نظر گرفته شوند شامل موارد زیر هستند.
- شفافیت اطلاعات
- حقوق و تعهدات طرفین
- نحوه تقسیم سود و زیان و میزان سرمایه اولیه
- نحوه مشارکت و تقسیم وظایف
- روش‌های حل اختلاف
- تضامین حسن اجرای کار
- عدم رقابت
- شرایط پایان کار
- ذکر نام ضامن در صورت وجود
- رعایت علائم نگارشی
- تعاریف اصطلاحات تخصصی
- و در نهایت نحوه ورود و خروج شرکا
مزایا و معایب قرارداد مشارکت در بورس
مزایای قرارداد مشارکت در بورس شامل کاهش ریسک مالی، افزایش توان خرید و فروش سهام و امکان استفاده از تخصص سایر افراد می‌باشد.
از طرفی اگر قرارداد سرمایه گذاری به درستی تنظیم نشده باشد، ممکن است باعث بروز اختلاف شود. همچنین در برخی از نمونه قراردادهایی که زیر نظر وکیل تنظیم نشده‌اند، معمولا شفافیت توافقات به درستی تامین نشده است. از طرفی واگذاری سرمایه به دیگری برای انجام معامله در بورس، ریسک وابستگی را تا حد زیادی افزایش می‌دهد.
شرایط لازم برای سرمایه‌گذاری در بورس با قرارداد مشارکت
تمام قراردادهای مشارکت من جمله قرارداد مشارکت در ساخت قرارداد سرمایه گذاری در بورس و یا مشارکت در تاسیس یک شرکت، باید با در نظر داشتن برخی از شرایط نوشته شوند.
- آشنایی با بازار بورس و داشتن حداقل دانش پایه‌ای
- انتخاب شریک مناسب
- تعیین دقیق آورده شریک اعم از نقدی یا غیر نقدی مانند دانش فنی
- میزان سهام شرکا
- شیوه تصمیم گیری
- تعیین میزان سهم هر شخص از زیان حاصل شده
حقوق و مسئولیت های طرفین در قرارداد مشارکت در بورس
زمانی که قرارداد سرمایه گذاری در بورس بین دو طرف منعقد می‌شود، برای هر یک از آن‌ها تعهدات و حقوقی را ایجاد می‌کند. این بند قرارداد بسیار اهمیت دارد؛ زیرا ضمانت‌های اجرایی و تعهدات رسیدن به هدف از سرمایه‌گذاری در آن تعیین می‌شوند.
عدم رقابت در محدودی جغرافیایی و موضوع قرارداد، مسئولیت درباره زیان حاصله، مسئولیت پاسخگویی به مراجع ذی ربط، تعهد به تامین سرمایه مورد نیاز و در نهایت مسئولیت رعایت قوانین از جمله تعهداتی هستند که به موجب تنظیم قرارداد برای طرفین ایجاد می‌شوند.
حقوق طرفین قرارداد هم شامل حق دریافت سود، حق دسترسی به اطلاعات مالی و حق مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها می‌شود. اگر حق وتو در سرمایه‌گذاری می‌خواهید، باید حتما در قرارداد آن را ذکر کنید.
چگونه از قرارداد مشارکت در بورس برای کاهش ریسک استفاده کنیم؟
اگر بازار بورس و جریان‌های مالی آن برای شما جذابیت زیادی دارد، اما همچنان به دنبال کاهش ریسک سرمایه‌گذاری هستید، خرید اوراق مشارکت در بورس می‌تواند گزینه بسیار مناسبی برای شما باشد. شرکت‌های خصوصی و دولتی برای تامین سرمایه مالی مورد نیاز در پروژه‌های خود، این نوع از اوراق بهادار را منتشر کرده و خریداران را به میزان ثابت در سود شریک پروژه می‌کنند.
بهتر است پیش از معامله تحقیقات خوبی روی ارزش هر سهم و بازار داشته باشید. تمام تخم مرغ‌های خود را در یک سبد قرار ندهید و در سرمایه‌گذاری خود تنوع ایجاد کنید.
همچنین اگر در بندهای قرارداد مسئولیت و میزان سهم هر طرف از سود، زیان و مالیات مشخص شده باشد، اختلافات تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کنند. در این مسیر استفاده از نمونه قرارداد مشارکت در بورس و مشاوره با وکیل می‌تواند بسیار سودبخش باشد.
قرارداد مشارکت در بورس چه تفاوتی با سایر قرارداد های سرمایه گذاری دارد؟
قراردادهای بسیار زیادی در زمینه مشارکت افراد در سرمایه گذاری بسته می‌شوند. انواع این قراردادها شامل قرارداد وستینگ، قرارداد اسپانسری و باقی موارد می‌شود. تفاوت برخی از مهم‌ترین انواع این قراردادها را مورد بررسی قرارداده‌ایم.
قرارداد مشارکت در بورس و قرارداد فروش سهام
قرارداد فروش سهام قراردادی است که به موجب آن تمام یا بخشی از مالکیت یک شرکت به سرمایه‌گذار منتقل می‌شود، اما در مشارکت در بورس مالکیتی منتقل نمی‌شود و هر شخص درباره سهم خود از مشارکت مختار است.
قرارداد مشارکت در بورس و مشارکت در ساخت
این دو قرارداد یعنی قرارداد مشارکت در بورس و مشارکت در ساخت به لحاظ مشارکت در سود و زیان و بندهای قرارداد بسیار به یکدیگر شبیه هستند. در هر دو این قراردادها میزان مشارکت و آورده‌ی نقدی و غیر نقدی طرفین باید مشخص باشد. تفاوت این دو نوع قرارداد در نوع کار و هدف از مشارکت است ک یکی بر جابه‌جایی سهام دلالت دارد و دیگری بر ساخت ساختمان یا پروژه زیرساختی تاکید دارد.
قرارداد مشارکت در ساخت و قرارداد سرمایه گذاری رویالتی
در قرارداد رویالتی حق بهره‌برداری و امتیاز یک چیز به خریدار می‌رسد. درصورتی که برای مشارکت در بورس طرفین از حقوق یکسانی برخوردارند یا اینکه برای میزان حقوق توافق می‌کنند.
نمونه قرارداد مشارکت در بورس و نکات حقوقی آن
یک نمونه ساده از قرارداد مشارکت در بورس باید شامل بندهای طرفین قرارداد، عنوان و موضوع قرارداد، میزان سرمایه‌گذاری، شرایط فسخ، نحوه تقسیم سود و زیان و مدت زمان اعتبار قرارداد باشد.
در قرارداد مشارکت در بورس باید نحوه مدیریت ریسک در بورس و حدود تعهدات سرمایه‌پذیر و سرمایه‌گذار مشخص باشد.
میزان اختیار هر کدام از طرفین در تصمیم‌گیری و تنظیم قرارداد مطابق قانون نیز از دیگر نکات حقوقی تنظیم قرارداد هستند.
فسخ قرارداد مشارکت در بورس: شرایط و مراحل
اقاله قرارداد یا پایان قرارداد حتما بابد پیش از امضای قرارداد به توافق طرفین رسیده باشد. بهتر است تاریخ دقیق اتمام تعهدات حتما در قرارداد ذکر شود؛ در غیر این صورت طرفین می‌توانند شرایطی را در نظر بگیرند که به موجب آن امکان فسخ برای یکی از طرفین ایجاد شود.
عدم رعایت تعهدات و توافق دو طرف هم می‌تواند در راستای فسخ قرارداد مشارکت در بورس به‌کار گرفته شود.
برای فسخ باید اعلام کتبی از طرف درخواست کننده صورت بگیرد و سپس شرایط آن بررسی شود، در نهایت با رضایت طرف دیگر قرارداد فسخ شده و باید تسویه نهایی صورت گیرد.
جمع بندی
قرارداد مشارکت در بورس ابزاری موثر برای کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری و افزایش قدرت خرید است. با تنظیم دقیق این نوع نمونه قرارداد و رعایت نکات حقوقی مربوطه، افراد می‌توانند از مزایای آن بهره‌مند شوند. همچنین، آگاهی از حقوق و مسئولیت‌های هر یک از طرفین و شرایط لازم برای فسخ قرارداد، نقش مهمی در موفقیت و به ثمر رسیدن این نوع سرمایه‌گذاری دارد.
